Działalność gospodarcza a obowiązki przedsiębiorcy

Posiadanie własnej firmy daje możliwość samodzielnego podejmowania decyzji. Jednak należy pamiętać, iż pomimo swobody w prowadzeniu działalności gospodarczej przedsiębiorca podlega przepisom, które nakreślają jego prawa i obowiązki.

Swoboda działalności gospodarczej jest prawem jakie otrzymuje potencjalny przedsiębiorca. Dzięki niej może on zdecydować o tym, kiedy założy swoją firmę, czym ona będzie się trudnić oraz kiedy przestanie funkcjonować. Podstawowe zasady jakimi musi kierować się przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą to zasada uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz zasada słusznych interesów konsumentów. Jednak należy pamiętać, że w momencie posiadania własnej działalności gospodarczej podlegamy przepisom, które oprócz nadawania praw, regulują nasze obowiązki.

Rejestrowanie działalności gospodarczej

Pierwszym obowiązkiem z jakim będzie musiał zmierzyć się początkujący przedsiębiorca będzie obowiązek ewidencyjny, czyli zarejestrowanie działalności gospodarczej. Aby tego dokonać przedsiębiorca (osoba fizyczna) musi udać się do organów samorządowych, które są przeznaczone do rejestrowania firm osób fizycznych (urzędy gminy lub urzędy miasta) i złożyć wniosek. Można to zrobić na dwa sposoby: w formie papierowej oraz w formie elektronicznej, poprzez wypełnienie elektronicznego formularza.

Przedsiębiorca oprócz zarejestrowania firmy automatycznie zostanie wpisany do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej i otrzyma numer identyfikacyjny REGON (nadawany przez Urząd Statystyczny). Złożony wniosek spowoduje również zgłoszenie przedsiębiorcy do Naczelnika Urzędu Skarbowego, co w kolejności doprowadzi do nadania numeru identyfikacji podatkowej – NIP. Rejestracja działalności gospodarczej wymaga od przedsiębiorcy zgłoszenia się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako płatnika składek. Ostatnią czynnością będzie zgłoszenie się do Urzędu Skarbowego po to, aby otrzymać tytuł podatnika VAT, co umożliwi odprowadzenie podatku od towarów i usług.

Prowadzenie księgowości

W czasie prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma obowiązek dokumentowania wszystkiego co ma miejsce w jego przedsiębiorstwie. W przypadku małego przedsiębiorstwa wymagane jest, aby dokumentację prowadzić w formie Księgi Przychodów i Rozchodów, w formie elektronicznej lub papierowej. Bardzo często jest tak, że przedsiębiorca sam prowadzi swoją księgowość, obecnie na rynku jest wiele programów, które bardzo ułatwiają to zadanie, co pozwala zaoszczędzić pieniądze. Oczywiście istnieje możliwość, aby firmową księgowość prowadził zatrudniony specjalista. Jeżeli prowadzona działalność gospodarcza wykazuje wyższe obroty przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia pełnej rachunkowości. W 2013 r., każdy kto rok wcześniej uzyskał co najmniej 4 936 560 zł przychodu netto musiał rozliczać się przy pomocy ksiąg rachunkowych.

Otrzymanie pozwolenia

W niektórych sytuacjach swoboda działalności gospodarczej może podlegać pewnym ograniczeniom. Odnosi się to do pewnych, specyficznych przedsiębiorstw, które aby móc funkcjonować muszą uzyskać zgodę od państwa.

Jedną z nich jest koncesja (akt administracyjny) nadawana przez określone władze publiczne. Jest to nic innego jak zgoda na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. W Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w art. 46 ust 1 czytamy, że koncesja jest wymagana w momencie, gdy przedsiębiorstwo działa w zakresie:

1) poszukiwania, rozpoznawania złóż węglowodorów oraz kopalin stałych objętych własnością górniczą, poszukiwania lub rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów oraz podziemnego składowania dwutlenku węgla;
2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
3a) przesyłania dwutlenku węgla w celu jego podziemnego składowania;
4) ochrony osób i mienia;
5) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych, z wyłączeniem programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, które nie są rozprowadzane naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych;
6) przewozów lotniczych;
7) prowadzenia kasyna gry.

Warto pamiętać, że koncesja nie jest otrzymywana na czas nieokreślony. Udzielona zostaje nie krócej niż 5 lat i nie dłużej niż 50 lat.

Niektóre przedsiębiorstwa, aby móc zacząć funkcjonować zgodnie z prawem muszą uzyskać zezwolenie, które jest uprawnieniem do wykonywania określonej działalności. Chodzi tu m.in. o firmy, które będą trudnić się:

- sprzedażą detaliczną lub hurtową napojów alkoholowych,
- wytwarzaniem i importem produktów leczniczych,
- utrzymywaniem czystości i porządku w gminach,
- przeciwdziałaniu narkomanii.

Oprócz zezwolenia i koncesji, niektóre przedsiębiorstwa muszą zostać wpisane do rejestru działalności regulowanej. Chodzi tu o działalności gospodarcze, których wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków. W tej kategorii mieszczą się przedsiębiorstwa, które będą się zajmować m.in.:

- organizacja imprez turystycznych,
- świadczeniem usług w zakresie pośrednictwa pracy,
- wyrobem lub rozlewem napojów spirytusowych oraz winiarskich,
- wyrobem alkoholu etylowego,
- wytwarzaniem wyrobów tytoniowych,
- przechowywaniem dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców
- prowadzeniem stacji kontroli pojazdów oraz ośrodków szkolenia kierowców.