Kontrola podatkowa

www.sxc.huKażdy przedsiębiorca może zostać poddany kontroli podatkowej. Warto zatem wiedzieć co zrobić, aby być do niej najlepiej przygotowanym.

Całość procedury jest usankcjonowana prawnie w ustawie z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa. Celem kontroli jest przede wszystkim sprawdzenie czy kontrolowany (podatnik, płatnik, inkasent czy następca prawny) wywiązuje się z obowiązków podyktowanych przez prawo podatkowe. Warto pamiętać, że kontrola podatkowa jest podejmowana z urzędu.

Jest ona przeprowadzana przez organy podatkowe pierwszej instancji. Oznacza to, że firmy jednoosobowe mogą spodziewać się wizyty z urzędu skarbowego, ZUS, Państwowej Inspekcji Pracy czy Urzędu Kontroli Skarbowej. W większości przypadków kontrola jest zapowiedziana. Rozpoczyna się od otrzymania przez kontrolowanego zawiadomienia o wszczęciu kontroli – dokument powinien zostać dostarczone nie później niż 7 dni przed jej rozpoczęciem. Jeżeli kontrola ma się odbyć przed upływem 7 dni musi ona zostać poprzedzona zgodą kontrolowanego. Ponadto jak czytamy w Art. 282b §2 ustawy:

(…)Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

W zawiadomieniu przedsiębiorca otrzyma wszelkie informacje dotyczące zbliżającej się kontroli. Dokument musi zawierać:

- oznaczenie organu, który będzie dokonywał kontroli,
- datę i miejsce wystawienia zawiadomienia,
- oznaczenie kontrolowanego,
- wskazanie zakresu kontroli,
- czas kontroli,
- pouczenie o prawie do złożenia korekty deklaracji,
- podpis osoby upoważnionej do wysłania zawiadomienia.

Po otrzymaniu zawiadomienia, przedsiębiorca ma czas na przygotowanie się do planowanej kontroli. Warto wiedzieć, że osoba upoważniona do skontrolowania naszego przedsiębiorstwa będzie mogła otrzymać tylko te dokumenty, które dotyczą wskazanego zakresu kontroli.

Oprócz ww. klarownych sytuacji istnieją również te niezapowiedziane. Dzieje się tak w momencie gdy kontrola:

- ma zostać wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo (np. skarbowe),
- dotyczy nieopodatkowanych przychodów,
- dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,
- dotyczy zwrotu naliczonego podatku VAT.

Jakie uprawnienia posiada osoba kontrolująca?

Przede wszystkim może ona wejść na grunt kontrolowanego oraz do jego budynków, lokai lub innych pomieszczeń (np. tych, w których przechowuje dokumentację firmy). Może również żądać okazania oraz udostępnienia dokumentów, które są związane z podjętą kontrolą np. akta lub księgi, ponadto osoba ta ma prawo do sporządzenia z nich kopii, notatek oraz może wymagać wydruków i danych w formie elektronicznej. Kontroler ma prawo nas wylegitymować, aby móc ustalić naszą tożsamość (może również – jeżeli tego wymaga kontrola, wylegitymować osoby w naszym otoczeniu). Podczas kontroli osoba upoważniona może dokonać przesłuchania samego kontrolowanego jak i osób upoważnionych przez kontrolowanego. Ponadto osoba sprawująca kontrole może zażądać (na czas trwania kontroli) wydania próbek towaru oraz akt, ksiąg i dokumentów. Jednak warto pamiętać, że musimy otrzymać pokwitowanie świadczące o tym, że udostępniliśmy materiał do kontroli.

Protokół kontroli

Całość przebiegu kontroli jest udokumentowane w protokole. Oprócz samego sprawozdania w skład materiału mogą zostać zaliczone również fotografie lub nagrania dźwiękowe. W protokole oprócz wskazania kontrolowanego i osób kontrolujących, znajduje się również ocena prawna sprawy będącej przedmiotem kontroli.

Po otrzymaniu protokołu przedsiębiorca może w terminie 14 dni zgłosić zastrzeżenia do otrzymanego raportu potwierdzone wnioskami dowodowymi. Jeżeli natomiast nie zostanie odnotowane takie zgłoszenie, przyjmuje się, że przedsiębiorca zgadza się z ustaleniami kontroli i automatycznie kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu.