Remanent w firmie

Zbliżający się koniec roku przypomina przedsiębiorcom o obowiązku przeprowadzenia inwentaryzacji w firmie. Zgodnie z obowiązującym prawem musi on zostać spełniony do 1 stycznia. Warto dowiedzieć się jakie składniki naszego majątku powinny być zinwentaryzowane oraz jak przebiega proces spisu z natury.

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą księgę przychodów i rozchodów (i jest opodatkowany na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym) oraz osoby prowadzące ewidencję przychodów (opodatkowani ryczałtem) muszą pod koniec roku przeprowadzić inwentaryzację. Wynika to z dwóch prawnych zapisów:

1. Rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów par. 27 ust. 1:
Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej "spisem z natury", na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

2. Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym art. 20 ust. 1:
Podatnicy, uzyskujący przychody wymienione w art. 6 ust. 1, są obowiązani sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, zwany dalej "spisem z natury", na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego. Spis z natury należy sporządzić również w razie zmiany wspólnika lub zmiany umowy spółki, a także na dzień likwidacji działalności. W razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, podatnicy są obowiązani objąć spisem z natury również rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, niebędące środkami trwałymi, zaliczane do wyposażenia.

Spis z natury

Inwentaryzacja w formie spisu z natury to jedna z najbardziej popularnych form. Najogólniej mówiąc to policzenieilości składników aktywów i naniesienia danych na karty spisowe. Liczenie odbywa się w sposób dosłowny i fizyczny, każdą rzecz należy wziąć do ręki, dlatego swoją inwentaryzację można przeprowadzić w dwu etapach: pierwszy etap, czyli tzw. liczenie pełne będzie polegał na przeliczeniu wszystkich składników podlegających inwentaryzacji oraz drugi etap, czyli tzw. liczenie kontrolne, w którym porównamy wyniki, ważne jest to, aby liczenie z drugiego etapu przeprowadziła osoba, która nie brała udziału w liczeniu pełnym. Pozwoli to uniknąć powielania ewentualnych błędów. 

Elementy spisu z natury

Wcześniej wymieniona ustawa w art. 20 ust. 2 dokładnie określa elementy, które muszą znaleźć się w dobrze przeprowadzonym spisie z natury:

- imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwa firmy)
- data sporządzenia spisu,
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w ust. 1 (cytowanym wyżej),
- jednostki miar,
- ilość stwierdzona w czasie spisu,
- cena w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikająca z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączną wartość spisu z natury
- klauzulę: Spis zakończono na pozycji,
- podpisy osób sporządzających spis,
- podpis właściciela zakładu (wspólników).

Jak czytamy w ww. ustawie jesteśmy obowiązani dokonać wyceny towarów najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury.

W przypadku, gdy prowadzimy Księgę Przychodów i Rozchodów, spis z natury musimy w niej uwzględnić. Zostało to ujęte w par. 29 ust. 6 wymienionego wyżej rozporządzenia. W tym miejscu przede wszystkim musimy pamiętać o tym, że spis ujęty w KPiR musi zostać wpisany wg:

- poszczególnych rodzajów jego składników
lub
- w jednej sumie, jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych składników.

Warto pamiętać, że inwentaryzacja powinna być przeprowadzana w danym roku podatkowym dwa razy:

1. remanent początkowy – wpisanie po raz pierwszy składników majątkowych (pierwsza pozycja ewidencji),
2. remanent końcowy – na koniec roku podatkowego (ostatnia pozycja ewidencji).

Źródło: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.